Nám da sau sinh có tự hết không? Nguyên nhân & cách cải thiện

1. Nám da là gì?

Nám da (Melasma) là một dạng rối loạn tăng sắc tố da, đặc trưng bởi những mảng hoặc đốm màu nâu, xám trên bề mặt da. Tình trạng này thường thấy rõ nhất ở các vị trí như gò má, trán, mũi, cằm và có thể xuất hiện ở cổ, cánh tay – những vùng thường xuyên tiếp xúc ánh nắng.

Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (American Academy of Dermatology – AAD), nám da phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là giai đoạn mang thai và sau sinh. Đây là tình trạng lành tính, không gây nguy hiểm trực tiếp tới sức khỏe, nhưng ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống.

Các chuyên gia da liễu phân loại nám da thành:

• Nám mảng: tập trung thành từng mảng, thường ở lớp thượng bì.

• Nám chân sâu: nằm ở lớp trung bì, khó cải thiện hơn.

• Nám hỗn hợp: kết hợp cả hai loại trên.

Dối với trường hợp nám da sau sinh thường biểu hiện dạng mảng, nhưng nếu không được chăm sóc kịp thời có thể tiến triển thành nám hỗn hợp.

2. Nguyên nhân gây nám da sau sinh

2.1. Thay đổi nội tiết tố

Trong thai kỳ và sau sinh, sự dao động mạnh của hormone estrogen và progesterone có thể kích thích tế bào hắc tố (melanocyte) sản xuất nhiều melanin hơn. Khi melanin phân bố không đồng đều, da sẽ hình thành các đốm hoặc mảng sạm màu.

Nghiên cứu cho thấy, khoảng 50–70% phụ nữ mang thai xuất hiện tình trạng tăng sắc tố, thường được gọi là “mặt nạ thai kỳ” (chloasma). Sau sinh, sự suy giảm hormone vẫn tiếp tục là yếu tố chính duy trì hoặc làm nặng thêm tình trạng nám da sau sinh.

2.2. Tia UV từ ánh nắng mặt trời

Tia UVA và UVB kích hoạt enzyme tyrosinase, đóng vai trò trung tâm trong quá trình sản xuất melanin. Ở phụ nữ sau sinh, làn da thường nhạy cảm và yếu hơn, nên tác động từ UV càng dễ làm nám lan rộng và đậm màu.

Một nghiên cứu lâm sàng tại Journal of the American Academy of Dermatology cho thấy, việc không dùng kem chống nắng thường xuyên làm tăng nguy cơ nám gấp 2–3 lần ở phụ nữ sau sinh so với nhóm có bảo vệ da.

2.3. Stress và thiếu ngủ

Sau sinh, áp lực chăm sóc con nhỏ khiến nhiều bà mẹ bị căng thẳng, lo âu, thiếu ngủ kéo dài. Điều này làm tăng hormone cortisol và sản sinh nhiều gốc tự do (ROS). ROS gây tổn thương tế bào da, thúc đẩy lão hóa và làm quá trình hình thành nám diễn ra nhanh hơn.

2.4. Chăm sóc da chưa phù hợp

Do lo lắng mỹ phẩm ảnh hưởng đến sữa mẹ, nhiều phụ nữ sau sinh bỏ qua các bước chăm sóc cơ bản như dưỡng ẩm, chống nắng. Điều này khiến hàng rào bảo vệ da suy yếu, da dễ mất nước, dễ tổn thương trước ánh nắng và môi trường – tạo điều kiện cho nám phát triển.

3. Nám da sau sinh có tự hết không?

Nám da sau sinh có thể mờ dần ở một số phụ nữ có thể mờ dần sau vài tháng, khi hormone nội tiết trở về mức bình thường.m 

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu ghi nhận rằng nám da sau sinh có thể tồn tại nhiều năm, thậm chí theo suốt đời nếu không có biện pháp chăm sóc. Một số yếu tố làm nám kéo dài hoặc tái phát:

• Tiếp xúc ánh nắng thường xuyên.

• Sử dụng biện pháp tránh thai chứa estrogen.

• Da không được dưỡng ẩm và chăm sóc đúng cách.

Nói cách khác: nám có thể giảm nhẹ tự nhiên ở một số phụ nữ, nhưng phần lớn cần hỗ trợ từ chăm sóc da và lối sống khoa học để đạt hiệu quả rõ rệt.

4. Làm gì để làm mờ vết nám da sau sinh nhanh chóng?

4.1. Sử dụng sản phẩm chăm sóc da có thành phần khoa học hỗ trợ giảm nám an toàn

Các hoạt chất sau đây đã được khoa học chứng minh về hiệu quả cải thiện sắc tố da, an toàn cho phụ nữ sau sinh:

• 3-O-Ethyl Ascorbic Acid (dẫn xuất Vitamin C):

  • Ổn định và thẩm thấu tốt hơn so với Vitamin C nguyên chất.

  • Chức năng: ức chế tyrosinase, chống oxy hóa, giảm hình thành melanin.

  • Nghiên cứu in vitro và in vivo xác nhận khả năng cải thiện nám da sau sinh và làm sáng da nhờ giảm tổng hợp melanin.

• Niacinamide (Vitamin B3):

  • Giúp giảm sự vận chuyển melanin từ melanocyte sang tế bào da.

  • Nghiên cứu tại Journal of Cosmetic Dermatology (2006) cho thấy Niacinamide 5% làm giảm đáng kể tình trạng nám trong 8–12 tuần.

• Oligopeptide-68:

  • Peptide tổng hợp giúp ức chế tyrosinase và MITF – yếu tố phiên mã then chốt trong sản xuất melanin.

  • Thử nghiệm lâm sàng ghi nhận giảm sắc tố ~44% và cải thiện độ sáng da ~30% sau 56 ngày sử dụng.

• Glycolic Acid (AHA):

  • Hoạt động bằng cách loại bỏ lớp tế bào chết, tăng cường tái tạo da.

  • Kết hợp với vitamin C hoặc Niacinamide giúp tăng hiệu quả mờ nám.

4.2. Duy trì chế độ ăn uống điều độ và đủ chất

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng nám da sau sinh:

• Vitamin C và E: có tác dụng chống oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ da khỏi tổn thương do gốc tự do.

• Omega-3 và kẽm: giúp cải thiện tình trạng viêm, hỗ trợ làn da khỏe mạnh.

• Nước: uống đủ 2 lít/ngày để duy trì độ ẩm tự nhiên của da.

Một nghiên cứu trên American Journal of Clinical Nutrition cho thấy, chế độ ăn giàu rau quả và vitamin C liên quan đến việc giảm nguy cơ nám và lão hóa sớm.

4.3. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời

• Sử dụng kem chống nắng phổ rộng (SPF ≥30) hằng ngày, kể cả khi trời râm.

• Tái thoa 2–3 giờ/lần nếu hoạt động ngoài trời.

• Dùng mũ rộng vành, áo chống nắng và khẩu trang đạt chuẩn.

Theo AAD, kem chống nắng là “bước quan trọng nhất” trong mọi quy trình điều trị và chăm sóc nám da, bởi tia UV chính là nguyên nhân hàng đầu gây tái phát nám.

4.4. Cân nhắc chuyển đổi các biện pháp tránh thai

Một số biện pháp tránh thai chứa estrogen (thuốc uống, vòng tránh thai có hormone) có thể làm nám nghiêm trọng hơn. Các lựa chọn thay thế an toàn hơn bao gồm:

• Dụng cụ tử cung không hormone (vòng đồng).

• Que cấy tránh thai chỉ chứa progesterone.

• Biện pháp cơ học (bao cao su, màng chắn).

Phụ nữ sau sinh nên trao đổi với bác sĩ sản phụ khoa để được tư vấn phương pháp phù hợp, vừa đảm bảo kế hoạch sinh sản, vừa hạn chế ảnh hưởng đến da.

5. Kết luận

Nám da sau sinh là tình trạng phổ biến, hình thành do sự thay đổi nội tiết tố, tác động từ ánh nắng mặt trời, căng thẳng và thói quen chăm sóc da. Dù không gây nguy hiểm, nhưng nám da sau sinh có thể ảnh hưởng đáng kể đến thẩm mỹ và tâm lý của phụ nữ.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy những thành phần như 3-O-Ethyl Ascorbic Acid (dẫn xuất Vitamin C), Niacinamide, Oligopeptide-68, Glycolic Acid có khả năng hỗ trợ cải thiện tình trạng bám da sau sinh, giúp tăng sắc tố và da trở nên sáng, đều màu hơn. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, cần kết hợp nhiều yếu tố: bảo vệ da khỏi ánh nắng, duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân bằng và chăm sóc da đúng cách.

Bài viết này được xây dựng nhằm mục đích cung cấp thông tin khách quan và kiến thức khoa học về nám da sau sinh. Nội dung không nhằm quảng cáo cho bất kỳ sản phẩm nào và không khẳng định công dụng cụ thể của bất kỳ sản phẩm mỹ phẩm nào. Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, giúp người đọc hiểu rõ hơn về tình trạng nám sau sinh cũng như các hướng tiếp cận an toàn.

Bài viết không thay thế tư vấn chuyên môn từ bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu. Người đọc nên tham khảo ý kiến y khoa trước khi lựa chọn bất kỳ phương pháp điều trị hoặc sản phẩm chăm sóc da nào, bởi mỗi người có đặc điểm làn da và nhu cầu khác nhau.

Công ty TNHH Happy Secret
Địa chỉ: 131 Đường số 10, Khu phố Nam Quang 1 Phú Mỹ Hưng, Phường Tân Phong, Quận 7, TPHCM
Chi nhánh Công ty TNHH Happy Secret
Địa chỉ: 14A đường 79, Phường Tân Quy, Quận 7, TPHCM
Số điện thoại:
+84919995204 | +84919995251 zalo (từ 08:00 – 21:00 T2-T7, CN: 08:00-17:00)

Công ty Happy Secret thương hiệu mỹ phẩm Top White ra đời năm 2013 chuyên lĩnh vực sản xuất kinh doanh mỹ phẩm, riêng CEO Cao Thị Thuỳ Dung với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh mỹ phẩm cao cấp với nhiều thương hiệu danh tiếng trên thế giới.

Công ty chú trọng cho ra đời các dòng sản phẩm chăm sóc da mặt, mắt, môi (Kem giúp dưỡng trắng da, giúp ngăn ngừa nám, tàn nhang, đồi mồi, serum giúp ngăn ngừa lão hóa da, serum giảm mụn, kem chống nắng, sữa rửa mặt, tẩy trang, toner, son dưỡng môi, serum dưỡng mi, kem giúp da sáng hồng), dòng sản phẩm chăm sóc da Body (Sữa tắm trắng, kem ủ trắng, kem dưỡng body, gel làm sạch tế bào da chết), dòng sản phẩm trang điểm (Phấn nước, son lì), dòng sản phẩm chăm sóc sắc đẹp (Gel săn chắc da vùng eo, bụng, mông).

Nguồn tham khảo: 

• American Academy of Dermatology (AAD).
  Melasma: Diagnosis and treatment.
  https://www.aad.org/public/diseases/a-z/melasma-treatment

• Bandyopadhyay D. (2009). Topical treatment of melasma. Indian J Dermatol. 54(4):303–309.
  DOI: 10.4103/0019-5154.57602

• Sarkar R, Arora P, Garg VK. (2012). Melasma update. Indian Dermatol Online J. 3(4):233–242.
  10.4103/2229-5178.101812

• Huh SY, Na JI, Choi HR, et al. (2010). Efficacy of Niacinamide 4% for the treatment of melasma: A randomized, double-blind, split-face study. J Cosmet Dermatol. 9(3): 246–253.

• Kawada A, et al. (2010). Efficacy and safety of 3-O-ethyl ascorbic acid for melasma and hyperpigmentation. J Dermatol. 37(6): 522–528.

• Lupo MP. (2001). Antioxidants and vitamins in cosmetics. Clin Dermatol. 19(4):467–473.

• Lee AY. (2015). Recent progress in melasma pathogenesis. Pigment Cell Melanoma Res. 28(6): 648–660.

• Kafi R, et al. (2007). Improvement of naturally aged skin with vitamin C treatment. Arch Dermatol. 143(5): 529–536.

• Ortonne JP. (2002). Pigmentary disorders: Practical and theoretical aspects. Br J Dermatol. 146 Suppl 61: 7–10.

• Jung JY, et al. (2014). The effect of Oligopeptide-68 on skin pigmentation: A randomized clinical study. J Drugs Dermatol. 13(5): 601–606.